Mmed : ฮีทสโตรก โรคร้ายที่มากับหน้าร้อน อันตรายถึงชีวิต! จากสภาพอากาศร้อนในปี 2566 กรมอุตุนิยมวิทยาคาดการณ์ว่าอุณหภูมิจะสูงสุด 40-43 องศาเซลเซียส จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะ “โรคลมแดด” หรือ ฮีทสโตรก โรคร้ายที่มากับหน้าร้อน อันตรายถึงชีวิต เอ็มเมดสาระน่ารู้ จะมาบอกสาเหตุและวิธีการป้องกันมาฝาก
“โรคลมแดด” หรือ “ฮีทสโตรก” (Heat Stroke) เป็นโรคที่มากับหน้าร้อนมักจะเกิดขึ้นและมีอาการโดยไม่รู้ตัว อาการของโรคจะขึ้นอยู่กับสุขภาพและความแข็งแรง สามารถต้านทานโรคได้มากหรือน้อยของแต่ละบุคคล หากปล่อยไว้ไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ทันที
“โรคลมแดด” หรือ “ฮีทสโตรก” (Heat Stroke) สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศวัย รวมไปถึงสัตว์เลี้ยงก็เกิดขึ้นได้เหมือนกัน จากภาวะที่ร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนได้ ทำให้อุณหภูมิในร่างกายสูงกว่าปกติ ความร้อนที่เพิ่มมากขึ้นจะส่งผลเสียต่อการทำงานของอวัยวะภายในต่าง ๆ
เมื่อร่างกายมีอุณหภูมิมากกว่า 40 องศาเซลเซียส ร่างกายไม่สามารถปรับตัวและไม่สามารถระบายความร้อนออกมาทันทีได้ ส่วนใหญ่มักจะเกิดกับผู้ที่อยู่กลางแดดเป็นเวลานาน โรคนี้เมื่อเกิดขึ้นแล้วต้องรีบทำการรักษาให้ทันเวลา เนื่องจากเป็นโรคที่มีผลกระทบต่อหัวใจ สมอง ไต และกล้ามเนื้อ หากได้รับการรักษาที่ช้าเกินไปมีความเสี่ยงทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงถึงขั้นเป็นอันตรายถึงชีวิต
สาเหตุของโรคลมแดด (Heat Stroke)
Classical Heat Stroke มักเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบส่วนกลางของร่างกาย ที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีอุณหภูมิความร้อนสูงจัด พบในผู้สูงอายุและผู้ป่วยโรคเรื้อรัง และมักเกิดในช่วงที่มีคลื่นความร้อนสูง และอยู่ในบ้านที่ปิดมิดชิดไม่มีที่ระบายอากาศ
Exertional Heat Stroke มักจะเกิดกับกลุ่มผู้ที่มีการออกกำลังกายที่หักโหมเกินไป หรือผู้ที่ใช้แรงงาน นักกรีฑา ที่ต้องอยู่กลางแดดเป็นเวลานาน ร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนในร่างกายได้ ผู้ป่วยในกลุ่มนี้มีความเสี่ยงที่จะเกิดอาการแทรกซ้อนได้มากกว่ากลุ่มผู้ป่วยในกลุ่มแรก อาการที่พบส่วนใหญ่ เกิดการสลายเซลล์ของกล้ามเนื้อ ระดับโพแทสเซียมและฟอสฟอรัสในเลือดสูง ระดับแคลเซียมต่ำ เกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน หมดสติ ชัก รุนแรงถึงขึ้นเลือดออกทุกทวาร และเสียชีวิตในที่สุด
ฮีทสโตรก
อาการของโรคลมแดด (Heat Stroke)
-ตัวร้อน มีไข้สูง อุณหภูมิร่างกายสูงมากกว่า 40 องศาเซลเซียส
-อาการทางผิวหนัง : ผิวหนังแดง แห้งและร้อน ร่างกายไม่ขับเหงื่อออก
-อาการทางระบบประสาท : วิงเวียนศรีษะ วูบหมดสติ มีอาการชัก ไม่รู้สึกตัว ตอบสนองช้า
-อาการทางระบบหายใจ : หายใจเร็ว หายใจถี่และตื้น หัวใจเต้นผิดจังหวะ
-อาการทางร่างกาย : เป็นตะคริว กล้ามเนื้ออ่อนแรง เมื่อยล้า
-อาการทางระบบทางเดินอาหาร : คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
-อาการทางระบบขับถ่าย : ปัสสาวะออกน้อยผิดปกติ มีสีเข้ม เพราะมีการสลายของกล้ามเนื้อ นำไปสู่ภาวะไตวายเฉียบพลัน
ไม่ว่าใครก็มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคลมแดดนี้ได้ แต่จะมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะเด็กเล็กและผู้สูงอายุ 65 ปีขึ้นไป เนื่องจากสภาพร่างกายรับมือกับอุณหภูมิของร่างกายที่สูง ความแข็งแรงของร่างกายระบบประสาทส่วนกลางของผู้สูงอายุที่มี่ความเสื่อมลง หรือเด็กเล็กที่ระบบประสาทส่วนกลางยังพัฒนาไม่เต็มที่ จึงมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดโรคนี้ รวมทั้งยังมีความเสี่ยงต่อสภาวะร่างกายขาดน้ำได้ง่ายอีกด้วย
รวมถึงผู้ที่มีโรคประจำตัว โรคเบาหวาน โรคหัวใจและโรคปอด หรือผู้ป่วยกระเพาะอาหารและลำไส้อักเสบ มีความเสี่ยงภาวะร่างกายขาดน้ำได้เช่นกัน ควรต้องอยู่ในที่อากาศถ่ายเทสะดวก สวมใส่เสื้อผ้าระบายอากาศได้ดี การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิที่สูงขึ้นอย่างรวดเร็วล้วนมีผลทำให้ร่างกายต้องปรับสภาพกับอุณหภูมิที่สูงขึ้น จึงต้องหมั่นทำให้อุณหภูมิร่างกายเย็นลงและอยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก
ในแต่ละปีมีผู้เสียชีวิตด้วยโรคลมแดด Heat Stroke ถึง 18-20 รายต่อปี และมีแนวโน้มที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆจากสภาวะอากาศที่ร้อนขึ้นในแต่ละปี ประเทศไทยถือเป็นประเทศที่ติดอันดับ 1 ใน 15 ของเมืองที่ร้อนที่สุดในโลก อุณหภูมิสูงกว่า 40 องศาเซลเซียสในช่วงฤดูร้อน การป้องกันและรู้ถึงสาเหตุของโรคจะทำให้ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคได้เป็นอย่างดี ป้องกันไว้ก่อนดีกว่าต้องรักษา เพราะความรุนแรงอันตรายถึงชีวิต